سازندگی/ حمله به روحانی در صداوسیما

هدی احمدی

در برنامه تلویزیونی صبح ‌بخیر ایران، تلویحا از شورای نگهبان خواسته شد حسن روحانی رد صلاحیت شود. مجری این برنامه با طعنه به روحانی گفت: «انشاءالله شورای نگهبان به وظیفه اصلی‌اش خیلی درست عمل کند.»

صدا‌وسیما به صورت تلویحی خواستار رد صلاحیت حسن روحانی در انتخابات مجلس خبرگان شد. این خط‌دهی به شورای نگهبان در برنامه صبحگاهی سلام صبح ‌بخیر که از شبکه سوم تلویزیون ایران پخش می‌شود، انجام شد. مجری این برنامه تلویزیونی که آشکارا از ثبت‌نام حسن روحانی برای انتخابات خبرگان ناراحت بود با یادآوری جملاتی از او در خصوص رفع تحریم‌ها و کنایه‌های پشت‌ سرهمی که به وی می‌زد از شورای نگهبان خواست: «به وظیفه اصلی خودش خیلی درست عمل کند.» این اولین بار نیست که صداوسیما در آستانه انتخابات به عنوان تریبون جریان سیاسی اصولگرایان تمام‌قد وارد انتخابات می‌شود و نه‌ تنها صندلی‌های خود را به دوستان و هم‌حزبی‌هایشان می‌دهد که حتی به صورت یکطرفه به تخریب جریان غایب هم می‌پردازد. با این حال تاکنون سابقه نداشت که مجری یک برنامه تلویزیونی این‌چنین آشکار وارد شود و از تریبون صداوسیما خواستار رد ‌صلاحیت یک فرد شود‌. صداوسیما البته از روحانی خاطره خوشی ندارد. چه آنکه مدیر پیشین سازمان صداوسیما از دولت اخراج شد و روزهایی به دلیل اینکه دست به تخریب دولت زده بود و رو به گاندو‌سازی آورده بود نتوانست در کابینه حاضر شود.

رئیس‌جمهور مقتدر

حسن روحانی البته از جمله رؤسای‌جمهوری مقتدری بود که چه با حرف و چه در عمل تلاش می‌کرد از کنار مخالفان خود به مسامحه و سکوت نگذرد. او البته بار دولت، خصوصا دولت دوم، را به تنهایی به دوش می‌کشید و تلاش می‌کرد در یک جنگ اقتصادی نابرابر که با ریاست‌جمهوری ترامپ آغاز شده بود و سپس به یک جنگ ویروسی عظیم چون کرونا و کووید ۱۹ گره خورده بود، نه بار دولت را زمین بگذارد و نه عاملی برای فروپاشی اقتصادی باشد.

با این حال مخالفان او چه در صداوسیما و چه در رسانه‌های ریز و درشت دیگری که داشتند تا می‌توانستند علیه‌اش می‌نوشتند و اقدام می‌کردند تا دولتش را به زمین بزنند. اکنون او یک بار دیگر نیز در معرض تخریب تلویزیون ایران قرار گرفته است. یک روز پس از آنکه خبر داد برای بن‌بست‌شکنی باید از دوگانه خانه و خیابان فراتر رفت و به انتخابات پیش ‌رو اندیشید، صداوسیما وارد شد و از شورای نگهبان خواست به وظیفه‌اش در قبال روحانی به درستی عمل کند. مجری برنامه تلویزیونی سلام صبح ‌بخیر با اعلام ثبت‌نام حسن روحانی در انتخابات خبرگان به طعنه گفت: «صاحب تئوری اینکه منتقدان، بیکارها، بی‌شناسنامه‌ها و بی‌سوادها به جهنم بروند در انتخابات مجلس خبرگان ورود کرده است؛ کسی است که می‌گفت همه مشکلات، حتی آب خوردن مردم هم با برجام حل می‌شود... و ان‌شاءلله شورای نگهبان به وظیفه اصلی‌اش خیلی درست عمل می‌کند.»

آنچه این مجری جوان صداوسیما گفت، بازتاب‌های بسیاری در شبکه‌های اجتماعی داشت و بسیاری این صراحت و طعنه را درخواستی برای رد صلاحیت روحانی تعبیر و تفسیر کردند و به نظر می‌رسد آنچه منتشر شد جز این هم نبود. اما روحانی چه گفته بود که آن‌ها تا این اندازه از وی ناراحت شدند؟ روحانی تاکید کرده بود: «ایران سهم مشاع ایرانیان است و یکدست‌سازی و انحصار‌طلبی یکی از عوامل براندازی دو اصل مشروعیت و کارآمدی نظام است. ایستادگی در برابر زیاده‌خواهان، تلاشی ممکن برای بازگرداندن آینده به ایرانیان است.»

او سپس از مردم پرسیده بود: «آیا به عنوان عضوی از اکثریت واقعی جامعه مایلید تا حد امکان در سرنوشت جمعی خود فعالانه مشارکت کنید، یا اینکه تسلیم انفعال و یاس می‌شوید و آینده خود و فرزندانتان را به اقلیتی، مدعی اکثریت، واگذار می‌نمایید. ممکن است بخشی از جامعه روی بگرداند و ناامید باشد؛ اما رسالت اکثریت، بن‌بست‌شکنی است. برای بن‌بست‌شکنی باید از دوگانه خانه و خیابان فراتر رفت و به انتخاب‌های پیش رو اندیشید. خانه‌نشینی حتی به هنگام مظلوم واقع شدن، بازگشت به عقب است و خیابان‌گزینی حتی به وقت محق بودن، فراخواندن ناپایداری است.» این بیانیه البته برخی را ناراحت و عصبانی کرد که تبلور آن را می‌توان در آن برنامه صبحگاهی نیز دید.

دفاع از رد ‌صلاحیت‌ها

تخریب حسن روحانی به بهانه ثبت‌نام در انتخابات خبرگان رهبری در حالی صورت می‌گیرد که همزمان ماجرای رد صلاحیت چهره‌های میانه‌رو و معتدل برای انتخابات مجلس شورای اسلامی ادامه‌دار است. این رد‌ صلاحیت‌ها تعجب همگان را برانگیخت زیرا رهبری در ابتدای سال جاری بر راهبرد مشارکت فراگیر تاکید کرده بودند. اما وزارت کشور رئیسی، منتقدان را از دم تیغ گذراند. برخی از کسانی که تایید نشدند، داوطلبان نمایندگان فعلی پارلمان هستند و برخی هم چهره‌های مطرح سیاسی.

با نگاهی به اسامی نمایندگان تاییدنشده، می‌توان متوجه شد اکثرا نمایندگانی بودند که به دولت انتقاد می‌کردند. اسامی تمامی نمایندگان رد صلاحیت شده با جزئیات در گزارش روز یکشنبه روزنامه سازندگی چاپ شده است. نکته جالب اما اینجا بود که خبرگزاری دولتی ایرنا به دفاع از این رد صلاحیت‌ها پرداخت و نوشت: «اگر به‌ زعم اصلاح‌طلبان حاکمیت مطلقا یکدست شده، پس دیگر چرا نتیجه احراز صلاحیت‌ها باید اهمیت داشته باشد.» ایرنا ادامه داد: «بحرانی جلوه دادن شرایط و بهره‌جویی از آشوبناکی اوضاع از رویکردهای ویژه جریان‌های تمامیت‌خواه است. به ‌همین نسبت و مناسبت، اقتدارگرایان برای حذف رقیبان خود و صعود از اریکه قدرت می‌کوشند موقعیت را استثنایی و خود را منجی نشان بدهند. مشخصا آنچه این روزها از سمت نیروهای متصل و متصف به اصلاح‌طلبی در توصیف وضعیت کشور دیده و شنیده می‌شود، مشابهت تردید‌ناپذیری با روش و منش اقتدارگرایان دارد؛ اصلاح‌طلبان در دو ساحت سیاست داخلی و سیاست خارجی مشغول بحرانی جلوه دادن اوضاع هستند.» این خبرگزاری هم همچون صداوسیما به دولت قبل تاخت و نوشت: «دولت یازدهم و همفکران آن با ارعاب کاذب حاصل از جنگی نشان دادن شرایط ایران، مطامع خود در سیاست خارجی و حتی سیاست داخلی را پیش بردند. در همان دوران، اصلاح‌طلبان و اعتدالیون در یک ادعای بی‌پشتوانه مستمرا بیان می‌کردند که برجام کشور را از ذیل سایه جنگ بیرون کشید. اخیرا اصلاح‌طلبان حتی بدون اشاره به نقش مخرب آمریکا، از ایران می‌خواهند که جلوی نیروهای مقاومت برای توسعه جنگ غزه را بگیرد.»

صحت این هجمه‌ها به اصلاح‌طلبان و دولت‌های یازدهم و دوازدهم را می‌توان از سخنان مسعود پزشکیان فهمید. پزشکیان نماینده مردم تبریز است و سابقه طولانی‌ای در پارلمان داشته است. او پس از رد صلاحیتش گفت: «گفتند ما به نظام اعتقاد عملی نداریم، حال کسانی که آنجا نشستند سابقه ما را در اعتقاد دفاع از نظام ببینند، اگر قابل قیاس بودیم ما را حذف کنند. اعتراض نخواهم زد. کاری به آن‌ها ندارم و از نظر من قابل هضم نیست افرادی بیایند به ما که تمام زندگی و عمر خود را برای انقلاب گذاشتیم و تلاش کردیم آن وقت بگویند، عدم اعتقاد عملی به نظام! و آن‌ها که اعتقاد داشتند چه کسانی هستند، نمی‌دانم!» در این بین رد صلاحیت علی مطهری را هم نباید نادیده بگیریم. مطهری که چهره‌ای شناخته‌شده است پس از عدم تایید در نامه‌ای اعتراضی به هیات نظارت نوشت: «عدم التزام عملی به نظام جمهوری اسلامی یا با اقدام مسلحانه ثابت می‌شود یا با ایجاد آشوب و تخریب. بدیهی است که اینجانب نه اقدام مسلحانه داشته‌ام و نه سطل آشغالی آتش زده‌ام و اساسا این کارها را بلد نیستم.»

دولت به دنبال انتخابات پرشور نیست

غلامحسین کرباسچی، دبیرکل پیشین حزب کارگزاران سازندگی ایران، می‌گوید: هیات اجرایی تحت تاثیر گزارش‌ها و حب و بغض‌ها قرار گرفته‌اند. او که با خبرآنلاین گفت‌وگو کرده است در خصوص رد صلاحیت‌ها می‌گوید: «باید نظر نهایی شورای نگهبان را مشاهده کرد چراکه آن‌ها صلاحیت‌ها را با توجه به پرونده‌هایی که افراد دارند مورد بررسی قرار می‌دهند اما در مجموع سیستم دولت، هیات‌های اجرایی و مواردی نظیر پیش‌ثبت‌نام انتخابات حاکی از آن است که به دنبال برگزاری انتخابات پرشور نیستند.» به اعتقاد کرباسچی این قبیل رد صلاحیت کردن برخورد سیاسی محسوب می‌شود و در شرایط فعلی هر کسی هر جایی مسئولیتی را بر عهده می‌گیرد، فکر می‌کند قانون است که دست دیگران را کوتاه کند و خودش همه کارها را انجام دهد. البته مشخص شده که این اقدام اشتباه است اما هر کسی روی کار می‌آید این اشتباه را تکرار می‌کند. در حال حاضر بسیاری از آقایان تازه‌کار هستند و نمی‌دانند کشور با یک تفاهم جمعی اداره شود و از این طریق به جایی نمی‌رسند.

کرباسچی در این گفت‌و‌گو در خصوص پیش‌بینی رویکرد شورای نگهبان در بررسی صلاحیت‌ها گفت: شورای نگهبان در زمینه احراز صلاحیت‌ها تجربه فراوانی دارد اما دیدگاه‌ها در طول زمان متفاوت بوده به این ترتیب که گاهی شورای نگهبان سخت‌گیری‌های بیشتری کرده و گاهی اوقات بحث‌هایی مطرح شده، پیش‌بینی‌هایی شده، که سخت‌گیری‌ها کمتر شود.